Jako rodzice możemy zrobić naprawdę wiele dla prawidłowego rozwoju mowy dziecka, już od jego pierwszych miesięcy życia. W tym wpisie dowiesz się dokładnie jak to robić!
Do napisania tego artykułu zmotywowała mnie moja koleżanka, która – będąc świeżo upieczoną mamą – zaczęła zastanawiać się, co może zrobić, by wspierać rozwój mowy swojego kilkumiesięcznego dziecka. To była już kolejna osoba, która mnie o to pytała, więc skoro to pytanie pojawia się tak często, postanowiłam zebrać odpowiedź w jednym miejscu i dać Ci kilka kluczowych wskazówek co robić, a czego nie, by maksymalnie wspierać rozwój mowy dziecka.
Czytaj dziecku codziennie
Czytanie bajek i opowiadanie historii to jeden z najlepszych sposobów na rozwój mowy. Możemy robić to jeszcze w ciąży, a już na pewno gdy dziecko ma kilka miesięcy. Ważne jest to, aby czytać z zaangażowaniem, emocjami, dostosowywać intonacje do tekstu– to przyciąga uwagę naszego malucha i zachęca je do dłuższego skupienia. Im więcej, tym lepiej, ale 15-20 minut będzie jak najbardziej wystarczające, oczywiście w przypadku maluszka możemy ten czas podzielić na kilka sesji.
Śpiewaj i rymuj
Nie przejmuj się, jeśli tak jak ja, nie masz talentu do śpiewania– twoje dziecko… tego po prostu nie oceni! Ja śpiewam wszędzie, np. myjąc zęby dziecku używam do tego wymyślonych piosenek, tak spontanicznie i dzieje się magia! Dziecko, nie lubiło kąpieli? Zapomina, że się kąpie. Nie otwiera buzi do mycia zębów? Pokazuje jak lew w piosence otwiera paszczę i przypadkowo myje mu wtedy żeby 😉
Ruszaj się
Skakanie, wspinanie się, tańczenie – to wszystko wspiera ogólnie rozwój dziecka, a pośrednio rozwój mowy. Może to dobry pomysł na kolejne wpisy na blogu, by wyjaśnić powiązanie, w każdym razie, ruch warto zachęcać dziecko do aktywności fizycznej.
Ćwicz rączki
Lepienie, nawlekanie koralików, wycinanie czy rysowanie rozwijają motorykę małą, która także ma ścisły związek z rozwojem mowy. To też ciekawy temat na kolejny wpis, ale im sprawniejsze rączki, tym sprawniejsza może być buzia 🙂 Pamiętaj, by materiał dobrać do dziecka i 18 miesięcznemu dziecku nie zaproponujesz maleńkich koralików, ale są duże, specjalnie dostosowane do maluchów nawlekanki.
Słuchaj
To takie proste, a takie trudne! Dzieci uczą się mówić przez interakcję, więc jeśli twoje dziecko próbuje się komunikować – werbalnie (słowa) lub niewerbalnie (gesty), odpowiadaj! Nie przerywaj mu jeśli już zaczął mówić (większe maluchy), nie poprawiaj jeśli wyraz nie brzmi idealnie, tylko daj czas na dokończenie.
A czego kategorycznie unikać?
- Ogranicz (a najlepiej zrezygnuj) z kontaktu z telewizorem, komputerem, tabletem czy telefonem – są dziesiątki badań mówiących o tym jak bardzo szkodzi to i o ile słów zmniejsza się słownik dziecka przez oglądanie, NAWET W TLE, gdy wydaje nam się, że przecież dziecko nie patrzy. Ale słucha. Zamiast samo mówić, nawiązywać relacje, słucha, ogląda to, co żadnej interakcji mu nie daje, więc i nie może się z tego uczyć mowy.
- Nie podawaj dziecku smoczka ani butelki zbyt długo (najlepiej zrezygnować do 1. roku życia max 18 miesiąca życia, po 18 miesiącu ani smoczek ani butelka nie powinny być podawane w przypadku zdrowego dziecka, bez trudności pokarmowych itp).
- Nie wyręczaj malucha – samodzielne jedzenie (i inne czynności) przynosi nam sprzątanie, ale sprzyja rozwojowi komunikacji. Coś za coś 🙂
- Nie zmuszaj dziecka do powtarzania, nie mów: „powiedz”, „powtórz”, bo może to powodować późniejszą niechęć do mówienia.
- Nie używaj zdrobnień i niepoprawnych form – myślałam, że mamy to za sobą i każdy o tym wie, ale ostatnio jak byłam w sklepie… jak dziecko ma sie nauczyc dobrze mówić jak słyszy coś dziwnego: ŚŁONEĆKO zamiast słoneczko albo BAJEĆKA zamiast bajeczka? Po jakiemu to jest? Ja takich słów nie znam 🙂 Mów do dziecka poprawnie, aby mogło się od Ciebie uczyć.
Masz wątpliwości? Skonsultuj się ze specjalistą!
Jeśli rozwój mowy dziecka budzi Twoje obawy, nawet najmniejsze, nie zwlekaj z wizytą u logopedy. NIE SŁUCHAJ RAD sąsiadek, babci i cioci, które zupełnie się na tym nie znają. Wczesna diagnoza i odpowiednie wsparcie mogą zapobiec wielu poważnym trudnościom w przyszłości!
I ostatnia ważna informacja, te wskazówki są przeznaczone dla rodziców, którym zależy na profilaktyce. Jeśli twoje dziecko ma większe trudności, np. z rozszerzaniem diety, przebywa w szpitalu, to może okazać się, że akurat w twoim przypadku jakaś wskazówka nie będzie idealnie trafiona np. butelka czy smoczek (dla 18 miesięcznego dziecka) będzie jeszcze w jakiś sposób wskazana.